అమృతసినిమా శ్రీలంకలోని తమిళుల ఆవేదనకి అద్దం పట్టిన సినిమా. తమ సొంత గూటి నుంచి వలసి వచ్చి, భయంతో బిక్కుబిక్కుమంటూ, శాంతినీ, సుఖాన్నీ కోల్పొయినవాళ్ళ దయనీయ పరిస్థితినిమణిరత్నంఅద్భుతంగా ఆవిష్కరించాడు. రోజూ హింసా, రక్తపాతాల నడుమ నలిగిపొతున్న జీవితంలో ఏదో ఒక రోజు శాంతిని పంచే ఉషోదయం రావాలని అభిలషిస్తూ ఒక కవి పాడే గీతమే “మరుమల్లెల్లో” అనే పాట. సినిమానుంచి తీసి చూస్తే శాంతిని కాంక్షించే ఒక చక్కని భావగీతంలా కనిపిస్తుంది.
తమిళ గీతరచయితవైరముత్తుకి జాతీయ అవార్డ్ తెచ్చి పెట్టిన ఈ సినిమా పాటలు తెలుగులోవేటూరిరాశారు. వేటూరి అనువాదాలు జాగ్రత్తగా గమనిస్తే ఒక విషయం బోధపడుతుంది – తమిళ భావం మాత్రమే ఆయన తీసుకుని తెలుగు చేస్తారు, కొన్ని సార్లు మారుస్తారు కూడా, అంతే కానీ మక్కికిమక్కీ దించరు. ఈ పాటకి అదే ఆయన చేశారు. వేటూరి అనువాదాల్లో ఉండే క్లిష్టత ఈ పాటలో కనిపించదు. ఈ చక్కని పాట గురించి క్లుప్తంగా…
మరుమల్లెల్లో ఈ జగమంతా విరియగా
ప్రతి ఉదయంలో శాంతి కోసమే తపనగా
పారాణేదో భుమికి వెలుగుగా
మందారాలే మత్తును వదలగా
కనుల తడి తుడిచే ఒడిలో పసి పాపాయి
చిలికే చిరునగవే చీకటితల్లికి వేకువ
శాంతి నిండిన జగాన ఉదయం ఎంత మనోహరంగా ఉంటుందో కవి ఊహిస్తున్నాడు. “పారాణి, మందారాలు” – ఇవి వేటూరి పెట్టిన తెలుగింటి సందెదీపాలు. పసి పాపలు హాయిగా నవ్వినప్పుడే నిజమైన వేకువ అంటూ, “చీకటితల్లి” అని వాడడం ఎంత గొప్ప ప్రయోగం!
గాలిపాటల జడివాన జావళి, అది మౌనంలా మధురం ఔనా?
వేలమాటలే వివరించ లేనిది, తడి కన్నుల్లా అర్థం ఔనా?
రెహ్మాన్ పదాలు సరిగ్గా పాడకుండా మింగెయ్యడంతో ఈ చరణం ఎవరికీ అర్థం కాకుండా పోయింది. సరే చూద్దాం. “జడివాన జావళి” – ఆహా ఇదో వేటూరి చమత్కారం. ఈ జడివాన జావళి ఎంత బాగున్నా మౌనం అంత ఆనందం కలిగించదు అంటున్నాడు. అలాగే తడి కన్నులు ఇట్టే చెప్పగలిగే విషయాన్ని వేలమాటలు వివరించలేవన్నాడు. ఈ రెండు వాక్యాలకీ అర్థం ఎవరికి వారు తమ అంతరంగమౌనంలో తెలుసుకోవలసిందే కానీ నేను వివరించలేను.
లేతపాపల చిరునవ్వుతోటకే దిగివస్తావా సిరులవెన్నెలా
వీరభూమిలో సమరాలు మానితే వినిపించేనా స్వరమే కోయిలా
“లేతపాపల చిరునవ్వుతోట” అనడం ఎంత కవిత్వం! పసిపాపలు హాయిగా నవ్విన నవ్వుల్లో వెన్నెల కురుస్తుందని ఎంత బాగా చెప్పారు. యుద్ధాలు మానిన రోజు కోయిల స్వరాలు వినిపిస్తాయ్ అంటున్నాడు.
ఈ పాటని రెహ్మాన్ గొప్పగా స్వరిపరిచాడు. మనసులోతులు తాకుతుందీ స్వరరచన. గొప్ప సాహిత్యం తోడైన ఈ పాట టీవిలో, పేపర్లో ఎప్పుడు తీవ్రమైన హింస గురించి చదివినా నా మనసులో మెదులుతూ ఉంటుంది, పెదవిపై పలుకుతూ ఉంటుంది.
(తొలి ప్రచురణ నా బ్లాగులో –మరుమల్లెల్లో ఈ జగమంతా. అప్పట్లో ఈ పాటపై కొంత పెద్ద చర్చే జరిగింది. సురేశ్ కొలిచాల గారు కాస్త ఘాటుగానే ఈ పాటనీ వేటూరినీ విమర్శించారు. ఈ పాటలో తెలుగుదనం లోపించిందనీ, తమిళ పాటలో కనిపించే గొప్ప భావం ఇక్కడ అందదనీ, పదాల విరుపులు ట్యూన్‌కి తగ్గట్టు లేవనీ ఆయన అభిప్రాయపడ్డారు. నాకైతే ఈ లోపాలు అంత కనిపించలేదు ఈ పాటలో. చక్కని తెలుగు ప్రయోగాలే (చీకటితల్లి, జడివాన జావళి వగైరా) ఉన్నాయనిపించింది, ఒకసారి అర్థం చేసుకుంటే తమిళ భావాన్ని చక్కగానే పలికించాడనిపించింది, రెహ్మాన్ సరిగ్గా పలకలేదు కానీ ట్యూన్లో వింటే పదాల విరుపులు సహజంగానే ఉన్నట్టు అనిపించింది. ఎవరికి వారు తమకు ఈ పాట నచ్చిందో లేదో విని తెలుసుకోవలసిందే. పాఠకుల కోసం తమిళ పాటకి సురేశ్ గారు చేసిన అనువాదం ఇక్కడ పొందుపరుస్తున్నాను –
మరు మల్లెలే జగమంతా విరియనీ
ఉదయం భూమి(ని) శాంతికోసమే తట్టి లేపనీ
పుడమిపై పచ్చని వెలుగే ప్రసరించనీ
పువ్వులు మత్తుగా ముఱిసిపోతూ విచ్చుకోనీ
తల్లుల వెచ్చని ఒడిలో పాపాయిలు కనుతెరవనీ
పిల్లలు చిలికే చిరునవ్వులలో ఈ లోకమే మేల్కొననీ
గాలి సవ్వడిలో గాంధారం
వాన పాటల సంగీతం
మౌనంలోని ప్రశాంతతను తెస్తాయా?
కోటి కీర్తనలు
కవుల శతకోటి సత్కృతులు
ఒక్క కన్నీటి చుక్కకు అర్థం చెబుతాయా?
ఏ దిశలో పసిపాపలు
తమ వేళ్ళను చూపిస్తారో
ఆ వైపే చంద్రుడు ప్రభవించడా?
ఎక్కడ మానవ జాతి
యుద్ధభేరీలు ఆపివేస్తుందో
అక్కడ కోయిలలు తమ వసంత గానం వినిపించవా?
——————————
ఫణీంద్ర గారికి కృతజ్ఞతలతో వేటూరి.ఇన్ టీం
ఫణీంద్ర గారు రాసిన ఈ వ్యాసం వారి బ్లాగులోనే ఈ కింద లింకులో చూడచ్చు అక్కడ జరిగిన చర్చతో సహా
Dear Phanindra,
i appreciate ur interest in analyzing the songs written by Sri Veturi,
in regd to the Amrutha song, i heard both the tamil and telugu versions, i usually hate back grounds songs being killed with special effects while filming and i have not entertained them in the films i worked for,
i did not feel any thing lagging in the lyrics written by my father in Amrutha film and i always mention to sing the song E devi varamo, which is of liking often in functions,
regd the comparison of tamil and telugu lyrics,
tamil lyrics are written before they made the film and the telugu lyrics were written after seeing the edited version of the tamil version, there are tatkarams given when there is already a full fledged language version available, mr manirathnam used to narrate the sequence and show the edited version in his office and has never questioned mr veturi in what he wants to portray in his lyrics, because they used to sit in the story sittings while he started his new movie, so they understand each other well, regd the singing except for few phonetics rahman has sung the song well in telugu also,
i have seen in ur manikya press blog that there is a discussion going on about the lyrics written by sri veturi for dubbing films,
i want to make notes regd the dubbing songs or remake songs in to telugu from other languages, i am commenting on the lyrics written by sri veturi alone here,
1. he never wanted to write dubbing or remake songs and always avoided them, not because they pay less, but because there is no freedom to express, that is because of language comparisons and also visual comparisons made as the first language film is already in theaters or picturised,
2. in the year 1978 beginning he was asked to write for Ramachilaka film which was a remake of tamil film, since sri doondi was well known to him and he pressed him that he can have a free hand in lyrics, he penned the telugu lyrics, since the songs came well and followed by Sirimalle puvvu again a compulsion by mr raghavendra rao and mr chakravarthy he wrote them, as the director and producer gave free hand to him started writing to only the closely working people and the directors interested to work with him started growing and accepting his own way of music and visual representation,
3. he never liked some one saying that the lyrics has to be changed due to language comparison
4. who ever it may be from mr singeetham to maniratnam to suresh krishna to kamal hasan to gowtham meenon, etc, no one questioned his lyrics not the music directors,
5. coming to the tatkarams mentioned in the blog, sri veturi has the best musicality and knowledge of music in the film business and not even one music director questioned his lyrics as being in non sync to the tune,
6. mr veturi encouraged music directors like rajan nagendra, ilayaraja, hamsalekha, etc who gave tunes which are already popular in another language,
7. when ever he had freedom to choose the tune for a particular situation which was quite often he and the music director and singers got state govt or national awards,
8. the awards on the lyrical, musical and singing side are the highest for the films he sat down while the tunes are composed and chosen, so i think this will clear the musicality,
9. regd the telugu language and his choice of words, he has used the most number of telugu words ever written by any telugu film writer and he used old telugu, phonetic differentiations across the state used now and before, ancient telugu words which were used by poets hundreds of years back, created new words of his liking and the film units liking since he patronized sri pingali nagendra garu and sri malladi garu very much and he has spent a good time to understand their thinking and creative process, every one should appreciate that by listening to his many good songs one can recollect and regain the lost words of telugu language,
10. in the last i want to say one thing to every one who is going to read this,
the kind of language and words used in the blogs is not good, i do not know what they know about telugu or tamil language and music, the kind of language and expressions put in the blog are not good for their own self, it is better to use a good language and expression which will be acceptable and readable to every one while u r in this so called exclusive class of judgement class,
if u know share, if u do not know search,
i have seen so many of them where the simplest telugu words are not being understood nor known to the participants, how can u expect to read and say that u r doing good job in judging some one like my father, please do refrain from making comments which are not good nature,
the most number of admirers of sri veturi are the ladies and they call us even today in hundreds and say good words, than the males, i hope u will get an idea on how influential he was with his lyrics to the female population who admire him like mothers, sisters and daughters,
my father used to say “emandi” to even a very young person who came to talk or work to him, all his life he has groomed many director and music directors who even today express their gratitude to my father for helping them,
he worked with the best and the worst in the film field, but he never regretted any combination,
when he has re recorded the lyrics where he felt that they have to be changed by paying from his own money for the recording call sheet, he was a creator not a narrator and he lived all his life without any regrets, about the masala songs he wrote ask the questions to the heros, directors, music directors and producers, because they are all happy for gaining film success,
he has helped and groomed music directors by suggesting them tunes and giving popular songs,
when he felt that he has to get a new tune he got it because they respected him and when felt he has written the best lyric they obliged him by keeping the lyrics and got good name,
he was not after songs but they came to him,
he avoided them but they kept coming to him,
he is one of the best literary telugu film lyric writer and he will be so forever,
with regards
veturi ravi prakash
sir,
this is regarding some of the known film people commenting on sri veturi’s lyrics,
recently i happened to see Paadutha Theeyaga and Swarabhishekam programmes on TV,
in one programme it was mentioned that the song from amavasyachandrudu telugu is not good as the tamil version, situations are the same for both and tunes also, he says that the rain drops falling on the person who is blind man and in every drop ur face is felt,
at the time of writing the song which was quite immediate and at an awkward situation he was in at that time as sri singeetham has took him to the theater in spite of mr veturi saying that he is very busy and the first meeting ilayaraja started with arrogance,
without knowing the tamil lyric sri veturi reacted and said sundaramo sumadhuramo, chandurudulaladina chandana seethalamo,
the full moon touches one skin so soothingly that it really feels like chandana charchita to any one and the blind man can really feel the same since he has the highest degree of sense, the line say that in the presence of his partner he is feeling that a full moon like radiance of the partner has made him feel chandana charchitam,
two people have expressed their feelings to the situation in two different ways, since it is predominantly a tamil film and original language is tamil the director chose to shoot the sequence in rain,
many a times they are taking song writers names wrongly and confusing the new viewers,
rest in next with regards, ravi
Ravi Prakash gaaru,
Thanks for your detailed comments, they are very informative. Learnt some new things from your comments. Many thanks!
Also I appreciate your feedback on bloggers and the language used by them. I think that while we (as bloggers) have every right to have our own opinion on Veturi’s songs in general, and Veturi’s dubbing songs in particular, we need to learn the art of expressing our opinions in a fair manner without insulting Veturi or his admirers.
Thanks again,
Phanindra
Sir,
while u r using a site which is run by a group of admirers who are doing a commendable job of running a site on his name about his works, no one has a right to publish damaging remarks on this site,
if some one wants to express their views as they like they can do it on their own sites which established for their own whims and fancies,
this is not only regd sri veturi but it is meant for all the good and great people who worked in artistic fields,
if u cannot admire, at least appreciate
if u cannot appreciate, at least acknowledge
if u cannot acknowledge, at least be decent
if u cannot be decent, do the least do not participate,
thanks, ravi
Ravi prakash garu,
veturi garu is great lyricist got prestigious state and central awards and has equal fan following as as hero i am great admirer of veturi garu and his songs which touches heart and soul, dont worry about senseless people who make useless posts they have plenty of time to waste.
veturi garu jayanthi subhakankshalu.