వేటూరికి సిరివెన్నెల అక్షరాభిషేకం.

సిరివెన్నెల రాసిన వ్యాసాలు చదివినవారికి ఆయన ఎంత బాగా విశ్లేషించి రాస్తారో తెలిసిన విషయమే. 2002 లో వేటూరి పుట్టినరోజు సందర్భంగా “హాసం” పత్రికలో ఆయన రాసిన వ్యాసం బహుశా వేటూరిపై వచ్చిన వ్యాసాల్లోకెల్లా గొప్పది. సిరివెన్నెలకి వేటూరిపై ఉన్న ఆదరాభిమానాలకి దర్పణం ఈ వ్యాసం. వేటూరికీ సిరివెన్నెల అంటే ఎంతో ఆప్యాయత ఉండేది. “సీతారామశాస్త్రి నా సోదరుడు, నాకు పెద్దబ్బాయిలాంటివాడు – చాలా గొప్ప జీనియస్ అతను, అతను వ్రాస్తున్న సాహిత్యం నాకు ఇష్టం” అని వేటూరి ఒక ఇంటర్వ్యూలో చెప్పుకున్నారు. ఈ వ్యాసం చదవడం ఆ మహారచయితలిద్దరికీ వందనాలు అర్పించడమే. 

 

వెండితెరని నల్లబల్లగా మార్చి తిరిగి తెలుగు ఓనమాలు దిద్దించిన వేటూరి

శ్రీ వేటూరి సుందర రామమూర్తి గారు గత మూడు దశాబ్దాలుగా తెలుగు చలన చిత్ర సీమలో గీత రచయితగా ఏం సాధించారు అన్న సమాచారాన్ని ఈ రోజు నేను పనిగట్టుకుని మళ్ళీ వివరించనక్కర్లేదు – జగమెరిగిన సత్యం గనుక.

ఆయన ‘చలన చిత్ర పద చరిత్ర’ గురించి ఇప్పటికే కొందరు ప్రామాణిక పరిశోధనా గ్రంధాలు రాసి పి.హెచ్.డి.లు పొందారు అని విన్నాను. వారిలో డా. జయంతి చక్రవర్తి గారు నాకు తెలుసు. ఇంకా ఎందరైనా, ఎన్నిసారులైనా, పునరుక్తిదోషం పట్టని పుస్తకాలెన్నయినా వేటూరి గారి గురించి రాయవచ్చు, రాయాలి కూడా. ఆయన గీతరచనా వ్యాసంగం గురించి సమగ్రంగా తెలుసుకోవటం, సినిమా పాట గురించి మాత్రమే గాక, తెలుగుభాష, వాజ్ఞ్మయం, సంస్కృతి, ఇత్యాది అత్యావశ్యక అంశాల గురించి అధ్యయనం చేసినట్టవుతుంది.

వేటూరి గారి బహుముఖ ప్రతిభను సాకల్యంగా సమీక్షించిన వారి హృదయం – నవరసాల్లోనూ మునిగి తేలి, ఎంత తుడుచుకుందామనుకున్నా ఆరని ‘అద్భుత రస’ స్పర్శతో చిరకాలం ‘స్నేహం’ చేస్తుంది.

ఈటీవిలో గత కొన్నాళ్ళుగా, ‘ఝుమ్మందినాదం’ అన్నపేరుతో ఆదివారాల్లో ప్రసారమౌతున్న కార్యక్రమాన్ని చూసేవారు వేటూరి గారి గురించి ఎంతో వింటున్నారు, చూస్తున్నారు, సంతోషిస్తున్నారు. అయితే, ఇంకా కొన్ని సూక్ష్మమైన ‘సంగతులు’ సశేషమై పోతున్నాయేమో అన్న ఆరాటంతో, నాకు అనిపించిన కొన్ని విశేషాల్ని మీతో పంచుకోవడానికి, వారి జన్మదిన శుభ సందర్భంగా దొరికిన ఈ అవకాశాన్ని వినియోగించుకుంటూ, వారికి నా శుభాకాంక్షలను, వినమ్ర ప్రణామాలను అర్పించుకుంటున్నాను.

తెలుగు సినిమా పాటని, ఆదినుంచీ ఇప్పటిదాకా ఒక్కసారి ‘విహంగ వీక్షణ’ చేస్తే, నేను దిగువ ప్రస్తావించనున్న మూడు ముఖ్యాంశాల ప్రత్యేకత ఏవిటో, ఎందుకో, సహృదయులు అర్థం చేసుకోగలరు.

వేటూరిగారిలోని భావ సంపద

మొదటిది-వేటూరిగారిలోని భావ సంపద గురించి. సినిమా పాటకి ఉన్న ఉండవలసిన పరిమితుల్ని దృష్టిలో పెట్టుకుంటే,దానికి సెలయేటి గలగలల ‘లలిత పద లాస్యం’ తప్ప, సాగర గీతానికి ఉండే లక్షణాలు ఉండవని, అలా ఉండక పోవడం సహజమేనని తెలుస్తుంది. జలధి పేరు చెవిని పడితే అనంతనీలిమ సౌందర్యం, చిందులాడే అలల ఆట, ముప్పుగా ముంచెత్తే ఉప్పెనల తాండవం, అంతుబట్టని లోతు, నీరు కూడా ఆర్పలేని నిప్పుని ఒడిలో దాచుకోగలగడం, పుడమిపైనున్న ప్రపంచానికి మూడింతల ప్రపంచాన్ని తనలో కలిగి ఉండడం, ఇలా ఎన్నో స్ఫురిస్తాయి.

తెలుగు సినిమా పాట-తనకి అంతవరకూ లేని ‘సముద్ర స్వభావాన్ని’ చూపడం మొదలు పెట్టింది వేటూరి గారి సిరా నింపుకున్నతర్వాతనే! స్వరాల సిరిమువ్వలతో గలగల పా(డే)రే లేత చరణాల గీతబాల, ‘గిరిబాల’ (పార్వతి)గా మారి, అర్థనారీశ్వర విలాసంగా, అటు ‘అరభటీ’ తాండవోద్ధతిని, ఇటు ‘కైశికీ’ ఖేలననీ ప్రదర్శించే స్థాయికి ఎదిగింది.

వేటూరి గారికి ముందున్న పెద్దలందరూ – ఎన్నోసార్లు, ఎన్నో సినిమా పాటల్లో భావగరిమనీ, కావ్య లక్షణాన్ని పొదిగి, సర్వాలంకార శోభితంగా, సలక్షణంగా, తీర్చిదిద్దిన సందర్భాలు లేక పోలేదు. నిజానికి ఈ వ్యాసంలో నేను వివరించ దలుచుకున్న వేటూరి వారి గీతాల సులక్షణాలన్నిటికీ స్ఫూర్తిదాయకమైన గీతాలు వారి ముందు తరం వారు ఎన్నో రచించారు. వారిని తన గురువులుగా, మార్గదర్శకులుగా వేటూరిగారే సంభావించారు.

కాకపోతే-‘సగటు సినిమా పాట’ తో పోలిస్తే, కావ్య స్థాయిలో మన్నించదగ్గ పాటల సంఖ్య స్వల్పమే గాక, అవి, అలా ఆ ప్రత్యేకతను సంతరించుకోవడానికి-ఆయా చిత్రాల్లోని కథ, సన్నివేశాలు, పాత్రల ఔచితి, వగైరా సహకరించడం కూడా కారణమని అర్థమవుతుంది.

ఇక్కడే వేటూరి గారి ‘ఉనికి’ తన విశిష్టతను వ్యక్తీకరిస్తుంది. తన పాటల ప్రయాణంలో మొదటి పదేళ్ళపాటూ ఆయన చేసిన ప్రయత్నాన్ని పనిగట్టుకుని పరిశీలించండి. యుగళగీతమైనా, భక్తిగీతమైనా, రక్తిగీతమైనా, విరక్తిగీతమైనా, ‘ఉత్తి’ గీతమైనా – పాట…అదే సినిమా పాట ఆయన కొనవేలు పట్టుకుని కొత్త మలుపుల్లోకి నడవడం మొదలెట్టింది. మొట్టమొదటసారిగా బాణీ కట్లుబాట్లని, ‘చిత్ర’ పరిధుల్ని దాటి, తనదైన స్వతంత్ర ప్రతిపత్తితో ఒక ‘కావ్యఖండిక’ గా మనగలిగేలా పాటని నిలబెట్టి, ఎప్పటికీ వసివాడని దేవపారిజాతాల్లా, గీతాలు గుబాళించేటట్టు తన ‘భావ గంధాన్ని’ అద్ది, ఒక్కోపాట ఒక్కో ‘సంపూర్ణ కావ్యం’ లా తీర్చిదిద్దడానికి ఆయన చేసిన తపస్సు, నన్ను స్తంభీభూతుణ్ని చేసిన సందర్భాలెన్నో వివరించడానికి చోటు చాలదు. అది ఏ సినిమా, దాని ‘నిలకడ’ ఎంత క్షణికం, ఆ సినిమాకి గాని, ఆ సందర్భానికి గాని అంత అర్హత ఉందా అని కూడా పట్టించుకోకుండా, ఆయన చెక్కిన కావ్యశిల్పాలు ఎన్నో!! పేరుకూడా గుర్తులేనంతగా ఇట్టే వచ్చి అట్టే కొట్టుకుపోయిన ఎన్నో చిత్రాల్లో ఆయన చేసిన అద్భుతాల్ని ఆనవాలు పట్టాలంటే ఎంతో త్రవ్వకపు పని చేపట్టాల్సిందే. అలా ‘తెరమరుగున’ పడిన అనేక గీతాలను ‘కనిపెట్ట’ గలిగితే, తన పద పారిజాతాల సుమమాలతో వాగ్దేవి నలంకరించిన సుందర రామ్మూర్తి గారిలోని కవితా మూర్తిని దర్శించగలిగితే, సినిమాకి సంబంధించని మహాకవులు కూడా సినిమా పాట రాయడం తమ ప్రతిభకి గర్హించదగ్గ ‘స్వోన్మీలనం’ (Self expression) గా భావించి కుతూహలపడతారే గాని, గర్హించవలసిన, లొల్లాయి పదాల కాలక్షేపంగా భావించి వెనకడుగు వేయరని అనిపించక తప్పదు. జనాదరణ పొందిన చిత్రాల పుణ్యమా అని పదిమందికి తెలిసిన ఒకటి రెండు ఉదాహరణలు గమనించండి. ‘ఈ దుర్యోధన దుశ్సాసన దుర్వినీతలోకంలో’ (ప్రతిఘటన) అని ఉదధి కడుపులో రగిలే బాడబానలాన్ని సహస్రకీలలతో బహిర్గతం చేసినా, ‘భక్తకన్నప్ప’ లో ‘కిరాతార్జునీయం’ లోని ‘తలపైని గంగమ్మ తలపులోనికి ఒదిగె’ అని సార్ర్దమైన సదాశివుని తలపుని సూచించినా, ‘చినుకులన్నీ కలసి చిత్రకావేరి, చివరికా కావేరి కడలి దేవేరి’ (శుభసంకల్పం) అని కనురెప్పల చెలియల కట్టని దాటని కన్నీటి పొర వెనుకనున్న గుండెకడలి కల్లోలాన్ని చూపించినా, ‘ కైలాసాన కార్తీకాన హిమదీపం…’(సాగరసంగమం) అని ‘ప్రమిదే లేని ప్రమధాలోకమణి దీపాల’ కాంతిలో మనల్ని నడిపించినా… ఆయన అనేక గీతాల్లోని ఈ స్తవనీయమైన కావ్య ‘ధ్వని’, తెలుగు సినిమా పాట ఇట్టే తేలిపోయే ‘తేటగీతి’ మాత్రమే కాదు, ఇట్టే ఆడిపోయే ‘ఆటవెలది’ మాత్రమే కాదూ, ఆత్మని తట్టి లేపగల ‘గీతాచార్య పాంచజన్య శంఖారావం’ కూడా కాగలదని నిరూపించి ‘So Called’ కవుల చెవుల్లోని సీసాన్ని కరిగించిన సత్యాన్ని చాటి చెపుతుంది.

వేలకు వేలుగా ఉన్న ఆయన పాటల్లోని పొల్లుని మాత్రమే పోగు చేసుకునే ఓటి చేతుల పండితమ్మన్యులకీ, రత్నాకరుని (సముద్రుని) ఇంటి ముందున్న చెత్తకుండీలోని నత్తగుల్లల్ని లెక్కపెట్టి ఆయన సంపదని గణించ చూసుకునే ‘విమర్శక శిఖామణు’లకీ, నా మాటలు మరీ అతిశయోక్తులు అనిపించవచ్చు. ఆయన కాలకృత్యాల వేళ దంతధావనానంతరపు పుక్కిలింతలే గమనించి పక్కకి పారిపోయే వారు ఆ తర్వాత ఆయన తన మనోమందిరంలో ధ్యానముద్రలో జపించిన నమక చమకాల నాదం నుంచి ఆవాహన చేసి మనకందించిన రుద్రాభిషేక సంజనిత గీతామృత శీకరాలలో స్నానించలేరు. ‘పోయింది పొల్లు, ఉన్నది గట్టి’ అన్న మన కృషీవలుల (రైతుల) ఋషి వాక్తుల్యమైన సామెతను స్మరించుకునే ధీమంతులు వేటూరి గారి పాటల పూదోటలోని ప్రవేశార్హులు.

వేటూరి గారి భాషా పాటవం

రెండవది వేటూరి సుందరరామ్మూర్తి గారి భాషా పాటవం గురించి… ఆబాల గోపాలాన్ని అలరించే చిత్రకళాకేళిలో భాగమైన సినిమా పాటలో భాష అతి సరళంగా, జనబాహుళ్యం నిత్యం వినియోగించే వ్యావహారికంలా సులువుగా, తేలిగ్గా ఉండాలి అనే నిబంధన తప్పు అనలేం, అనకూడదు కూడా. కాని, వేటూరిగారు తెలిసి తెలిసి సినిమా నియమావళిని అతిక్రమించి, ‘శంకరాభరణం’, ‘సప్తపది’, ‘సాగర సంగమం’, ‘పార్వతీ పరమేశ్వరులు’ ఇంకా ఇలా ఎన్నో చిత్రాల్లో, అతి ప్రౌఢమైన భాషని వినియోగించడం ద్వారా తెలుగుభాషకి,సంస్కృతికి,ఎలాంటి మేలు జరిగిందో ఒకసారి ఆగి ఆలోచించాలి.

పాల పళ్ళు కూడా ఊడని పసిప్రాయంలోనే భారత భాగవతాలూ, భగవద్గీత, ప్రాచీన పద్యవాజ్ఞ్మయం, దాశరధీ శతకాది శతకాలూ, భర్తృహరి సుభాషితాలు, అమరకోశం, పెద్దబాలశిక్ష…. ఇంకా ఇలాంటి వన్నీ కంఠతా పట్టించిన మన తెలుగింటి విద్యాబోధన-తరాలు మారుతున్న కొద్దీ ఏ విధంగా ‘చిన్నబో’ తోందో గమనిస్తే, ఇంట్లో, వీధుల్లో, పాఠశాలల్లో, కళాశాలల్లో, విశ్వవిద్యాలయాల్లో ఇలా అన్ని చోట్లా మన పిల్లలకి ఎలాంటి మాటతీరు అలవడుతుందో అర్థం చేసుకో గలిగితే క్రమక్రమంగా ‘గ్రంధ పఠనం’, ‘అధ్యయనం’ , ‘వినడం’ లాంటి ‘కసరత్తు’ కరువై, దంతాలూ, జిహ్వా, సర్వతంత్రులూ, అన్నీ సత్తువుడిగి, దివ్యభాషాపీయూషాస్వాదనకి అనర్హమై, పలుకులు నత్తినత్తిగా, నంగినంగిగా తయారై, ఆంధ్రభాష ఎలాంటి దుర్దశకి లోనైందో గుర్తిస్తే, ఈనాటి అవకతవక శిక్షణ మనకి ఎంత ‘పెద్ద’ బాల ‘శిక్ష’ గా పరిణమించిందో అని బాధపడగలిగితే మనం ఏ సంపదని కోల్పోతున్నామో తెలుస్తుంది. పండితులు, పెద్దలు , భాషావేత్తలు, విజ్ఞులు, కవులూ ఈ పరిస్థితిని ఉపేక్షిస్తున్నారు.

మంచి ‘పలుకుబడిని’ కొందరికే పరిమితం చేయకుండా సమాజంలో అందరికీ పంచిపెట్ట గలిగిన, పంచి పెట్టవలసిన ‘వేదిక’ ఏదీ ఎక్కడా ‘మాటవరసకి’ కూడా లేక, తెలుగుభాష నిరుపేదగా మారి, నడి వీధుల్లో పడుతున్న సమయంలో, వేటూరి గారిలోని ‘వాచస్పతి’ మనకి సంస్కృతసత్సంగంతో పరిపుష్ఠమై, గాంభీర్యంలోనూ గహనత్వంలోనూ విస్తృతిలోనూ సౌందర్యంలోనూ మరే ఇతర భాషకి అందనంత ఎత్తులో ఊన్న ఆంధ్రభాషతో పునః పరిచయం కలిగించే ప్రయత్నం చేసారు. అది కూడా ప్రజాబాహుళ్యానికి చేరువగా ఉన్న వెండితెర వేదిక ద్వారా.

కావ్యభాష – సినిమాని చిన్నచూపు చూస్తూ తనని తనే ‘వెలి’ వేసుకున్న తరుణంలో వేటూరి గారి పుణ్యమా అని తెలుగుపాట ఉన్నత స్థాయిలో పలకడం నేర్చుకుంది. అంతకుమునుపు పౌరాణికాల్లోనూ, ఏవో కొన్ని తప్పనిసరి పరిస్థితుల్లో తప్ప తెలుగు సినిమా కవులు అందరికీ అందుబాటులో లేనంత జటిలమైన, సంస్కృత సమాస భరితమైన భాష జోలికి పోలేదు. ఆ కవులకి శక్తి, అర్హత, సామర్థ్యం లేక పోవడం వల్ల కాదు – సినిమా తెరని కృష్ణదేవరాయుల భువన విజయ మండపంగా మార్చే స్వేచ్ఛా, చొరవా తీసుకోక పోవడం వల్ల. అలాని అంతకుమునుపెప్పుడూ ఘనమైన భాషా పాటవాన్ని ప్రదర్శించిన పాటలు అస్సలు లేవని కాదు. కాని, వేటూరిగారు ఈ విషయంలో చాలా ముందుకి దూసుకువెళ్ళారు. అవకాశాన్ని అంది పుచ్చుకుని మరీ భాషని వినియోగించుకున్నారు.

‘గొప్ప భావాలను కూడా చిన్న మాటల్లో చెప్పగలగడం చాలా గొప్ప విషయం’ అన్న అభిప్రాయం తప్పని ఎవరూ అనరు. అది నిజంగా గొప్పే. కాని, ఆ అభిప్రాయం అంతకంతకూ బలం పుంజుకుంటూ ఒక నిజాన్ని విస్మరిస్తోంది.

కేవలం నాదం ద్వారానే ప్రాణనాడుల్ని మీటగలిగే సత్తా ఉన్న ఆంధ్రవాణిలోని వేదతుల్యమైన నాదమహిమని అలక్ష్యం చేయడం ద్వారా మనం, ‘భాషకి అందని భావం లేదు’ అనే ఐశ్వర్యాన్ని వదులుకుని, ‘ఏ భాషకీ అందనిదే భావం’ అని అనుకోవలసిన దారిద్ర్యాన్ని వరిస్తున్నాం. ‘అందరికీ అర్థం కావడం’ అనే లక్ష్యం కోసం, సినిమా పాట రాన్రానూ ఓ అరవై డెబ్భె మాటలకి పరిమితమై పోతోంది.

‘అర్థం కావడం వేరు, అనుభూతికి అందడం వేరు’ అని తెలుసుకుంటే – ‘ఏవో కొన్ని మాటలతోనే నిత్యనైమిత్తిక వ్యవహారాలు నడిచి పోతున్నాయి కదా, ఇంకా అంత విశాలమైన భాషార్ణవం దేనికి? రండి, భాషా సాగరాన్ని ఎండగట్టి ఎడారి చేసేద్దాం’ అనుకునే విపరీత ధోరణి మానుకుంటే – మనకి అర్థం అయేలా మనకి అందుబాటులోకి వచ్చేలా విలువల శిఖరాల్ని తలవంచమనడం కన్నా – గొప్ప విషయాల్ని అర్థం చేసుకునే శక్తి మనకి వశమయ్యేలా అభ్యాసం చేద్దాం. ఉన్నత విలువల శిఖరాలను అధిరోహించే బలాన్ని మన ‘చరణాల’ కు కలిగిద్దాం అనే దృక్పథాన్ని అలవాటు చేసుకుంటే ఒక్క సంస్కృతంలోనూ, సంస్కృత భరితమైన ఆంధ్రంలోనూ తప్ప ‘శివతాండవాన్ని’ ఇంకే భాషైనా మన ‘అనుభూతి’ కి అంది వచ్చేలా ఆవిష్కరించగలరా అని గర్వంగా ఆశ్చర్యపడగలిగితే వేటూరి సుందరరామ్మూర్తి గారు సినిమా పాటల్లో భాషా పాటవాన్ని చూపడం ద్వారా ఆంధ్రభాషకి చేసిన చిరస్మ్రణీయమైన సేవని మెచ్చగలుగుతాం. శంకరాభరణం, సప్తపది, సీతారామయ్య గారి మనవరాలు, భక్త కన్నప్ప, రాజేశ్వరీ కల్యాణం, సరిగమలు… ఇలా ఎన్నో చిత్రాల్లో ఆయన “పరిపూర్ణమైన తెలుగు”ను వినియోగిస్తూ, తెలుగు నుడికారాన్ని, ఆంధ్ర భాషా ప్రాశస్త్యాన్ని, తెలుగుజాతి వారసత్వాన్ని ప్రపంచంలో తెలెత్తుకు తిరగ్గల తెలుగు మాటలలోని ఠీవిని, రూపు కట్టిన సంక్లిష్ట భావాల్ని ఎన్నోసార్లు ఆవిష్కరించారు.

ఇది వివాదాస్పద అంశం. నాకు తెలుసు ఎందరితోనో విభేదించవలసి వస్తుందని! అయినా ఈ అంశాన్ని ఇంత విస్తృతంగా ఎందుకు ప్రస్తావించవలసి వచ్చింది అంటే – గ్రంధాలయాలకి, పండితులకి, ప్రత్యేకమైన ఆసక్తి గల వారికి, “మేం గొప్ప కవులం. సామాన్య ప్రజానీకం కన్నా ఉన్నతులం” అనుకుంటున్న కొందరికి మాత్రమే పరిమితమైపోతున్న భాషా వైభవాన్ని ప్రజలందరికీ సన్నిహితం చేసేందుకు వెండి తెరని నల్లబల్లగా మార్చి ఆరేళ్ళ ప్రాయం వారి నుంచి అరవై ఏళ్ళ పైబడిన వారి దాకా అందరికీ తిరిగి తెలుగు ఓనమాలు దిద్దించేందుకు కృషి చేసిన వేటూరి గారి ప్రయత్నానికి సహకరించకపోగా ఆ “గురువు”కే పాఠాలు నేర్పుతూ తపనిసరితనంలోకి నెట్టి ఆయన చేత గత్యంతరం లేని సాము గరిడీలు చేయించి శభాషంటూ చప్పట్లు కొడుతున్నాం.

మన ఈ ‘సరదా’ కేరింతల్ని కాసేపు కట్టిపెట్టి ఆయన ఏటికెదురీది, కావ్యభాషా ప్రయోగం చేసే సాహసాన్ని ప్రదర్శించి, తన పాటల ద్వారా అందించిన చక్కని చిక్కని మాటల మాధుర్యాన్ని అందుకునే ప్రయత్నాన్ని చెయ్యాలి. తద్వారా మనం భాషా రసాస్వాదనలోని మాధుర్యాన్ని చవి చూడడంతో బాటు నన్నయ్య, తిక్కన, శ్రీనాధుడు, పెద్దన, పోతన, రామదాసు, త్యాగయ్య, అన్నమయ్య వంటి ఎందరో శారదాంశా సంభూతులకు వారసులమని సగర్వంగా మనని మనం పరిచయం చేసుకోగలుగుతాం. శ్రీ వేటూరి గారు ముందు తరాలకి దారి చూపించేలా అందించిన ఈ కరదీపిక ఆరిపోక ముందే వర్తమాన చలనచిత్రసీమ లోని కవులు, ఆంధ్ర ప్రేక్షకులూ, ఈ “ముద్దుమాటల” మరుగున పడి నిద్దరోతున్న తమ “పెద్దరికాన్ని” మేలుకొలిపేందుకు వీలుగా “రుద్రవీణ నిర్ణిద్రగానమిది అవధరించరా! విని తరించరా!” అని ‘శంకరాభరణం’లో ఆలపించిన ఆయన శ్వాసకి సాష్టాంగ ప్రణామం చేస్తున్నాను.

వేటూరి గారి తుంటరితనం!

మూడవ అంశం… భావ ప్రకటన దృష్ట్యా, భాషా ప్రయోగం దృష్ట్యా ఆయన ఘనతకి గీటురాళ్ళుగా “నిలిచిన” పాటలు గాక, ఇంకా మిగిలిపోయిన “కీచురాళ్ళు”గా ఆయన విదిలించిన “చప్పుళ్ళ” గురించి- నాటుతనం, మోటుతనం, ఆకతాయితనం, తుంటరితనం మేళవించి, గులకరాళ్ళుగా ఆయన మన మీదకి విసిరిన పాటల్ని విమర్శిద్దాం. తప్పులేదు. కాని, అక్కడకూడా ఆయన చూపించిన అనన్య సామాన్యమైన చమత్కారాన్ని, చాతుర్యాన్ని చూసి, “ఔరా!” అనలేకపోతే మనకి “సరసం” తెలియనట్టే. ఆయనలోని ఈ విశిష్ట శైలి నభూతో నభవిష్యతి.

మామూలుగా, ఉత్తుత్తినే, సినిమా పాటల్ని “ఆరేసుకోబోయి పారేసుకోవచ్చు” అని భ్రమపడి, ఆయన్ని అనుకరించడానికి, అనుసరించడానికి ప్రయత్నిస్తున్న పిల్లకాకులకి, ఆయన “పదబంధవైచిత్రి” ఉండేలు దెబ్బలాంటిది. పైకి కొంటెతనంగా, కోణంగితనంగా కనిపించినా, ఆయన అలవోకగా వాడే మాటల అల్లికలోని లాఘవం పోల్చుకుంటే ఆ ఆంజనేయుడిముందు కుప్పిగెంతులు వేసే ప్రయత్నానికి పాల్పడరెవరూ.

చెప్పవలసినదంతా చెప్పేసాక, చెయ్యవలసినదంతా చేసేసాక, exaust అయిపోయిన తరుణంలో కూడా, ఇంకా ఆయన చెణుకులు, “జగడజగడజగడాలు” , “నాటుకొట్టుళ్ళు” “కాస్తందుకో ప్రేమ దరఖాస్తందుకో” (రెండు రెళ్ళు ఆరు) “హంస లేఖ పంపా నీకంది వుంటది, పూల బాణమేసా ఎద కంది వుంటది” (ముత్యమంత ముద్దు) ఇలా లెక్కకు మించి పలుకుబళ్ళు వింటుంటే, ఆఖరికి బూతులు కూడా “మాటకారితనం సుమా!” అని అనిపిస్తూ ఉంటే, చిరాకు పక్కనే చిరునవ్వు, కోపం పక్కనే “ఓరి వీడి అసాధ్యం గూలా” అనే అబ్బురబాటు కలుగుతుంటే….

“కాదనడానికి, కసురుకోవడానికి, తిట్టడానికి మనం ఏపాటివాళ్ళంలే! ఆయనగారిగ్గానీ కోపం వస్తే, ఓ గొ..ప్ప పాటని, రెక్కలున్న మేరుపర్వతంలా మన నెత్తిన పడేస్తాడు, అణిగి చావాలి. ఆయన మనని వెక్కిరించాడని, మనం కూడా ఆయన్ని వెక్కిరించాలంటే తాహతు ఉండద్దూ!” అని బెరుకు పుడుతుంది.

ఇది వేటూరి గారిలోని భీమబలం! ధీమా! పొగరు!

“మహానుభావా! మీతో మేం చాల్లేం గానీ, బళ్ళో మంచి పాఠాలు నేర్పి, వీధిలో ఇలా కబ్బాడీ ఆడించి పిడిగుద్దులు గుద్దుతుంటే, మీరు మమ్మల్ని రాముడు మంచిబాలుడిగా తీర్చి దిద్దుతున్నారో, మాకు రాలుగాయి రౌడీల్లా తయారయే తర్ఫీదిస్తున్నారో మీకే తెలియాలి” అంటూ-

ఆకాశాన్ని ఆక్రమించిన ఆయన భావనా పదానికి, భూగోళాన్ని ఆక్రమించిన ఆయన భాషా పదానికి భక్తితో అంజలి ఘటిస్తూ, ‘నా మూడో పదాన్ని నీ నెత్తిన పెడతా’ అంటున్న ఆయన తాండవ పదానికి భయంతో నమస్కరిస్తూ,

ముమ్మారు మొక్కుతూ…

 

 

 

 

 

– సిరివెన్నెల సీతారామ శాస్త్రి

————————————————————————-

పీడీఫ్‌గా ఉన్న వ్యాసాన్ని (ఒరిజినల్ వ్యాసం ఇక్కడ), తెలుగులో టైపు చేసి అందించిన సూర్యప్రభ, చంద్రలేఖ గార్లకు కృతజ్ఞతలు!